بلوچستان لبریشن آرمي ڪینئن ٺھي ۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔۔؟؟؟

بلوچ دانشور ۽ اديب چون ٿا ته 1948 ۾ قلات رياست جي (جبري) پاڪستان سان اتحاد کان پوءِ جڏهن شهزادي عبدالڪريم ۽ سندس ساٿي جبلن ڏانهن ڀڄي ويا ، ان کان پوء اهو احساس بلوچ قوم ۾ مضبوط ٿیڻ لڳو هوته رياست جي بحالي منظم ترقي پسند سوچ سان سياسي قوت جي ضرورت آهي. بلوچ سماج ۾ نوجوانن کي نظرياتي بنيادن تي رهنمائي ڪرڻ ۽ انهن کي هڪ پليٽ فارم تي متحد ڪرڻ.

ان مقصد جي لاءِ ڪوششون شروع ڪيون ويون. جڏهن بلوچ سياسي اڳواڻن 1956 ۾ نيشنل عوامي پارٽي (اين اي پي) قائم ڪئي. ان دوران 1960 ۾ ، بلوچ رياست جي پاليسين جي ڪري هڪ ڀيرو ٻيهر جبلن ڏانهن رخ ڪرڻ لڳو ، پر بعد ۾ رياست سان ڳالهين بعد ، سردار نوروز خان ۽ ان جا ساٿي ، جبلن تان لهي آيا. تنهن هوندي ، هن کي گرفتار ڪيو ويو ۽ کین ڦاسي ڏني وئي. هن واقعي بلوچن جي غم ۽ غصي کي اڃان

وڌيڪ وڌايو.

1970 جي چونڊن ۾ بلوچستان ۽ خيبرپختونخوا ۾ (NPFP ان وقت سڏيو ویندو ھیو) ، NEP حڪومتون قائم ڪيون ويون پر ان وقت جي وزيراعظم ذوالفقار علي ڀٽي بلوچستان حڪومت کي جبري طور ختم ڪيو. اين اي پي جي اڳواڻن خلاف بغاوت جي ڪيس داخل ڪيا ويا ۽ انهن کي گرفتار ڪري جيل ۾ وڌو ويو.
پيپلز پارٽي جي حڪومت جي هن اقدام کان پوءِ بلوچ نوجوان هڪ ڀيرو ٻيهر جبلن جو رخ ڪري ويا. ان دوران بلوچ نوجوان اهو سوچڻ شروع ڪيو ته رياست بلوچن جي پرامن سياسي جدوجهد کي قبول نٿا ڪن. ان ڪري سياسي پليٽ فارم سان هٿياربند جدوجهد پڻ ضروري آهي.

ساڳئي سال ، 1970 ۾ ، بلوچستان لبريشن آرمي (BLA) ٺهي. بي ايل اي جا ھٿیار بند 1977 تائين صوبي جي مختلف جبلن ۾ روپوش رهيا ، ان دوران هٿياربند آپريشن به ڪيا ويا ، پر ميڊيا ۾ ڪٿي به رپورٽ ناهي.
جڏهن جنرل ضياءَ الحق ملڪ ۾ مارشل لا لاڳو ڪئي. تنهن ڪري اين اي پي اڳواڻن کي پڻ آزاد ڪيو ويو. ساڳي وقت بلوچستان جي ترقي پسند قومپرست ۽ سوشلسٽ اڳواڻ نواب خير بخش مري جي اڳواڻي ۾ بلوچ نوجوانن جو وڏو تعداد افغانستان ڏانهن لڏي ويو. بلوچ نوجوان افغانستان جي هلمند علائقي ۾ آباد ٿيا. نواب خير بخش مري خود ساخته جلاوطني دوران يورپ ويو.
برطانيا ۾ رهڻ دوران نواب خير بخش مري هڪ انٽرويو ۾ چيو ته هن ۽ سندس همراهن روسي فوج ۽ افغان مجاهدن طرفان استعمال ڪيل طريقن کان گهڻو ڪجهه سکيو هو.

نواب خير بخش مري ۽ ان جي ساٿین کي اڳوڻي افغان صدر ڊاڪٽر نجيب الله جي حڪومت جي خاتمي کانپوءِ افغانستان کان پاڪستان واپس موٽڻو هو.
نواب خير بخش مري ۽ ان جا ساٿي وڏي عرصي تائين خاموش رهيا ، پر 2000 ۾ جنرل پرويز مشرف جي دور ۾ ، ڪجهه بين الاقوامي ڪمپنين سان بلوچستان جي قدرتي وسيلن جي حوالي سان معاهدا ڪيا ويا. نواب خير بخش مري ۽ ان جي ساٿين طرفان انهن معاهدن جي سختي سان مخالفت ڪئي وئي ، جڏهن ته بلوچ شدت پسندن صوبي جي مختلف ضلعن ۾ سيڪيورٽي فورسز ۽ قومي تنصيبات تي حملن جي ذمیواري قبول ڪرڻ شروع ڪئي .
ان دوران بلوچستان هاءِ ڪورٽ جي جج جسٽس نواز مري کي نامعلوم ماڻهن جو قتل ڪيو ويو. جنهن تي حڪومت جسٽس نواز مري قتل ڪيس ۾ نواب خير بخش مري کي گرفتار ڪيو. ٻئي طرف ، بي ايل اي جون ڪاروایون ڪوئيٽا ۽ خاص طور تي ٻين ضلعن ۾ سيڪيورٽي اهلڪارن تي حملن جو سلسلو شروع ٿي ويو.

2005 ۾ ، هٿياربندن بلوچستان جي ضلعي ڊيرا بگٽي جي تحصیل سوئي ۾ سوئي گئس پلانٽ تي حملو ڪيو. نواب اڪبر خان بگٽي ، بلوچستان جو اڳوڻو گورنر ۽ اڳوڻو وڏو وزير جنرل پرويز مشرف جي حڪومت دوران 2006 ۾ هڪ آپريشن ۾ مارجي ويو. اهو واقعو هڪ ڀيرو ٻيهر صوبي جي ماڻهن ۾ سخت غم ۽ غصي جو سبب بڻيو.
ان دوران بلوچستان لبريشن آرمي صوبي جي اڪثر واقعن جي ذميواري قبول ڪئي ، جنھن ڪري ان تي 2006 ۾ وفاقي سرڪار پاران پابندي عائد ڪئي وئي هئي. خبرون گردش ڪري رهيون هيون ته نواب خير بخش مري جي پٽ نوابزادي بالاچ مری کي پابندي مڙهيل BLA جو سربراهه مقرر ڪيو ويو آهي ، پر نوابزادہ بالاچ مری پنهنجي حياتي ۾ ڪڏھن بہ انهي جي تصديق نه ڪئي.
سيڪيورٽي ذريعن موجب نوابزاده بالاچ مري 2007 ۾ پاڪستان افغان سرحد ويجهو آپريشن ۾ مارجي ويو. بالاچ مري جي وفات کان پوءِ هاڻي بالاچ مری جو ننڍو ڀاءُ مير هيربیار مری پابندي مڙهيل BLA جو سربراه آهي.

ٻئي طرف ، ھیربیار مري ، بلوچستان ۾ وڙهندڙ، ڪنهن به تنظيم سان وابستگي کان انڪار ڪندو رهيو آهي.
بالاچ مري جي وفات کانپوءِ اسلم بلوچ کي پابندي مڙهيل BLA جو فيلڊ ڪمانڊر نامزد ڪيو ويو. جنھن کي اسلم اچھو به سڏيو ويندو آهي. هو سيڪيورٽي فورسز طرفان هڪ آپريشن ۾ زخمي پڻ ٿيو ، جنهن کانپوءِ هو افغانستان فرار ٿي ويو.
اسلم اچھو لاءِ چيو وڃي ٿوته هو پنهنجي واپسي کانپوءِ آپريشن لاءِ بلوچستان جي مختلف علائقن ۾ ترسيو. ان دوران هن وقت تائين انهن هڪ خطرناڪ سلسلو شروع ڪيو ۽ بلوچ نوجوانن کي خودڪش حملن لاءِ تيار ڪيو.
ٻه سال اڳ ، آگسٽ 2018 ۾ ، هڪ آپگهاتي بمبار دالبندين جي ويجهو ريڊيڪڪ وٽ ڪم ڪندڙ چيني انجينئرز بس تي آپگھاتي حملو ڪیو ، جنهن ۾ چيني انجنيئر محفوظ رھیا ھیا.

اهو حملو ٽن نوجوانن سميت اسلم اچھوءَ جو پٽ سميت بلوچ شدت پسندن پاران ڪيو ويو جیڪو بلوچ عسڪریت پسندی جو پهريون خودڪشي حملو ھیو.ان کان پوء ڪراچي ۾ چيني قونصل خاني تي ٽن بلوچ هٿياربند نوجوانن حملو ڪيو ، جنهن جي لاءِ پابندي پيل بي ايل اي پڻ ذميواري قبول ڪئي.
ان کان پوءِ ، اسلم اچھو هڪ ڀيرو ٻيهر افغانستان قندھار منتقل ٿي ويو. هن تي مبينا طور تي نامعلوم شخصن پاران حملو ڪيو ويو هوجنھن ۾ اسلم پنهنجن ساٿين سميت هن خودڪش حملي ۾ ماريو ويو.

اسلم اچھو جي وفات کانپوءِ بشير زيب پابندي مڙهيل بي ايل اي جي قيادت سنڀالي. بي ايل اِي، بشير زيب جي اڳواڻي ۾ پنهنجا حملا جاري ڪيا.
گوادر ۾ پيرل ڪانٽينينٽل هوٽل مئي 2019 ۾ حملو ڪيو ويو. پابندي مڙهيل BLA به حملي جي ذميواري قبول ڪئي. بهرحال ، هاڻي BLA جي نالي سان ، مجيد برگيڊ پڻ شامل ٿيو. مجيد جو نالو بلوچ علحدگي پسند نوجوان ۽ ڪجهه بلوچ قومپرست شاگرد تنظيمن لاءِ تمام اهم آھي ۽ احترام سان ورتو ویندو آھی.
صوبي جي نوجوانن ۾ هڪ مشهور ڪهاڻي آهي ته پاڪستان ٺهڻ کان پوءِ ، جڏهن مڪران ڊويزن جا نوجوان مسقط جي فوج لاءِ بھرتي ڪيا ويا هئا. ان وقت هڪ نوجوان آفيسر مجيد بلوچ آرمي جي هڪ آفيسر تي پستول ڪڍي فائر ڪري ڇڏيو جيڪو جوانن کي ڀرتي ڪري رهيو هو. ان نوجوان کي بعد ۾ ڦاسي ڏني وئي.

بي ایل اِي پابندي مڙهيل ڏينهن کان گوادر ۾ چيني سيڙپڪاري ۽ چين پاڪستان اقتصادي راهداري (CPEC) جي مخالفت ۾ اڳیان رھي آھي .
اهو گروهه ٻين بلوچ ويڙهاڪ گروپن جي ميمبرن سان گڏ ، سيڪيورٽي فورسز تي ڪيترائي حملا ڪري چڪو آهي ، پر 2017 ۾ ڪجهه ٻين ويڙهاڪ گروپَ ، جهڙوڪ ڪالعدم بلوچستان لبريشن فرنٽ ۽ پابندي مڙهيل بلوچستان ريپبلڪن گارڊز پنهنجا حملا تيز ڪيا. ان کانسواءِ ، BLA هڪ اتحاد ٺاهيو جنهن کي ’بلوچ راجيو اجي‘ يا براس سڏيو وڃي ٿو.
ان جا ویڙھاڪ پاڪ چين اقتصادي راهداري ۽ قومي شاهراهن تي ، جيڪي مڪران ڊويزن جي علائقن مان لنگهن ٿا ، سيڪيورٽي وارن سان گڏوگڏ چين جي رهواسين کي به نشانو بڻائڻ جي ڪوشش ڪري رهيا آهن.

وائس آف آمریڪا اردو لاء عبدالستار ڪاڪڙ لکیو